Хөвсгөл аймгийн Улаан -Уул сумын Соёо багийн нутаг Соёо толгойд Дархад ястны өв уламжлал, зан заншлыг сэргээн хойч үедээ өвлүүлэн, өв соёлоороо бахархах, тэр дундаа Дархадын цагаан адууны удам угшлыг хамгаалан үржүүлэх, нутгийн малчин, адуучин залуусын эв нэгдлийг харуулан хамтран ажиллах, түүнийгээ олон нийтэд түгээн сурталчилах зорилгоор гурван жилд нэг удаа зохиогддог Дэлгэрхаан уулын тахилга, Дархад хурд-6 наадам ирэх найман сарын 2-4-ий өдрүүдэд болно. Энэ үеэр  6 насны морьдын уралдаан, хүчит 128 бөхийн барилдаан, үндэсний сур харваа, ганган хос морьтон, “Цагаан дээлтэй Дархад” урлагийн наадам, өв соёлын үзэсгэлэн, худалдаа зэрэг арга хэмжээнүүд болно. Мөн Хөвсгөл аймгийн Засаг дарга Л.Ганболдын санаачлагаар дан Дархад цагаан морьдын уралдаан болно. Энэхүү уралдаан нь Монгол улсдаа анх удаа дан цагаан адууны уралдаан болох гэж  байгаагаараа онцлогтой юм. Дархад цагаан адуу нь бие томтой, бахим богино хүзүүтэй, хурд сайтай, хэвлий томтой, цээж өргөн шулуун урт биетэй адууны зүс ихэнхдээ цайвар бүгээн учир нутагшлаар нь дархад цагаан адуу гэж эртнээс нэрлэж иржээ. Дархад цагаан адуу нь ихэвчлэн Рэнчинлхүмбэ, Цагааннуур сумын нутагт өсгөн үржүүлж уналга эдэлгээнд ашиглаж ирсэн бол сүүлийн жилүүдэд ойт хээр, өндөр уулын бүсэд нутгийн монгол адуунд цус сэлбэн сайжруулж орон нутагт үүлдэр болгон үржүүлэх судалгааны ажил хийж байгаа ажээ.

Б.Гантуяа